Waarom een angstcultuur altijd leidt tot reputatieschade

Binnen het bedrijf Talpa van John de Mol (de bedenker van ‘The Voice of Holland’) schijnt sprake te zijn van een angstcultuur. Dat komt nu naar buiten, nu de onveilige cultuur op de werkvloer bij het programma “The Voice” al de hele week in het nieuws is. Dit is een goed voorbeeld van wat we vaker hebben gezien. Een angstcultuur leidt per definitie tot reputatieschade. En daarmee tot afbreuk van de waarde van de organisatie.

Angst leidt tot blinde vlekken

Het is geen slimme strategie om een organisatie aan te sturen door middel van ‘angst’. Toch hebben veel bestuurders een blinde vlek over hun eigen manier van leidinggeven.
In mijn adviespraktijk van de afgelopen 15 jaar heb ik regelmatig zien gebeuren dat een organisatie grote reputatieschade opliep. Vrijwel altijd, omdat belangrijke signalen van buitenaf de bestuurskamers niet bereikten.

De CEO-disease

Vaak is de bestuursvoorzitter/CEO oprecht verrast ‘waarom is niemand naar mij toegekomen? Ik ben heel benaderbaar, bij mij staat de deur altijd open..’ .
Wat de directeur zelf vaak niet doorheeft is de ‘CEO-disease’, een term die ik leerde van Marilieke Engbers. Niet de CEO zelf, maar de mensen daaromheen veroorzaken deze ‘disease’, omdat ze niet durven te zeggen wat gezegd moet worden. Omdat ze de bestuurder geen weerwoord durven te geven. Omdat de gezonde checks&balances ontbreken. Omdat het ‘ongezegde’ niet op tafel komt.
De bestuurder wordt een alleenheerser, zonder door te hebben welke belangrijke signalen hij/zij mist. Als een keizer zonder kleren…

Modder komt van boven

Helder water stroomt van boven, maar modder dus ook. Een verziekte bestuurscultuur zonder tegenspraak, leidt tot afbreuk van waarden in de rest van de organisatie.
Wat daar de gevolgen van zijn, en hoeveel menselijk leed dat veroorzaakt, kunnen we nu allemaal van dichtbij zien bij het schandaal rond ‘The Voice of Holland’.

Verantwoordelijkheid nemen door zelfreflectie

Pas als de top van de organisatie dit inziet, verantwoordelijkheid neemt, aan zelfreflectie doet en de ‘checks & balances’ herstelt heeft de cultuurverandering een kans.
Dat noemen wij toekomstbestendig besturen. Dat je ruimte maakt voor het ‘ongezegde’ binnen de bestuurskamer. En dat is hard werken voor alle betrokkenen.

Maar de beloning is een evenwichtige bestuurscultuur, en daarmee een open en veilige cultuur binnen de organisatie.

Lees meer over ons programma Future Proof Governance.